Gepubliceerd op 17/12/2019

In België werd het Koninklijk Besluit van 13 september 1999 inzake etikettering van voorverpakte producten opgesteld om de Europese Verordening specifiek toe te kunnen passen op Belgisch grondgebied. Het KB stelt geen specifieke eisen voor de vermelding van allergenen, maar eerder voor ingrediënten in het algemeen. Deze ingrediënten kunnen op zichzelf aanwezig zijn in een product, maar ook toegevoegd worden als samengesteld ingrediënt (artikel 4, §7 en 68) of als additief (artikel 1, §3d). Uiteindelijk komt het er dus op neer dat de allergenen hoe dan ook op het etiket vermeld moeten worden. Allergenen die afzonderlijk op het etiket vermeld worden, moeten geïdentificeerd worden via het woord “bevat”. Een lijst van de allergenen is terug te vinden in de bijlage onder het punt III bis.
Enkele jaren geleden kwam er op Europees niveau echter een wettelijk kader voor allergenen. De allergenen werden opgelijst en het werd verplicht om deze te vermelden op het etiket van voorverpakte producten. Verordening (EU) nr. 1169/2011 van 25 oktober 2011 stelt trouwens hele reeks nieuwe eisen bij het etiketteren van voorverpakte producten. Deze Verordening vervangt de eerdere Verordeningen die al dateren van 2006.

Controleurs gaan met deze wetten op pad om de etiketten van de producten te controleren. De informatie op de etiketten moet de gezondheid van overgevoelige consumenten immers beschermen.
Consumenten beschikken echter niet altijd over de samenstelling van de producten die op de markt aangeboden worden. Op restaurant wordt je maaltijd immers niet voorverpakt geserveerd. Toch is ook hier een reëel risico op de aanwezigheid van allergenen.

Volgens statistieken zou zo’n 5% van de bevolking een voedselallergie hebben. Daarom hebben de voedselautoriteiten zich de vraag gesteld wat er op Europees niveau al gedaan wordt om deze consumenten te beschermen. Verordening (EU) nr. 1169/2011 (punt 48) stelt dat elke lidstaat zelf verantwoordelijk is om normen en richtlijnen in te voeren om de consument op de hoogte te stellen van de allergenen die aanwezig zijn in niet-voorverpakte levensmiddelen. Net als onze buurlanden, moest België dus een wet opstellen aangezien de Europese instanties de verantwoordelijk leggen bij de lidstaten zelf.

Sinds het van kracht gaan van deze Europese Verordening op 25 oktober 2011, werd er nog geen enkele wet opgesteld die duidelijk maakt hoe de consument in België geïnformeerd moet worden over de aanwezigheid van allergenen in niet-voorverpakte producten. Het duurde tot 2014 vooraleer er een Koninklijk Besluit opgesteld werd om deze hindernis te overbruggen (KB van 17 juli 2014).
Deze nieuwe tekst preciseert dat de allergeneninformatie steeds op een visuele manier meegegeven moet worden aan de consument en dit geheel kosteloos. Bovendien mag deze informatie ook mondeling aan de consument meegedeeld worden, maar dan wel spontaan. Als de consument ernaar moet vragen, is er sprake van een overtreding.

De verkooppunten van onverpakte voeding (restaurants, grootkeukens,…) zouden de allergenen moeten afficheren of de consument op de hoogte moeten brengen dat ze zich naar het personeel moeten richten bij vragen over allergenen aangezien de samenstelling van bepaalde gerechten kan variëren (seizoen, marktaanbod,…).

Deze wijzigingen zijn van kracht sinds 13 december 2014. U mag dus gerust zijn.

Auteur : Benoît Meurisse
Vicevoorzitter EWFC